Ngoi dat nung va nhung dieu ban chua biet

1. Ngói đất nung là gì? Ưu điểm, nhược điểm của ngói đất nung

Ngói đất nung (hay còn gọi là ngói đất sét nung) được con người bắt đầu sử dụng từ khoảng 2500 TCN để làm vật liệu lợp mái nhà. Độ phổ biến của ngói đất nung vẫn còn đến tận nay và thậm chí trở thành xu hướng thiết kế.
    Ngói đất nung truyền thống: Thường được làm từ đất sét, qua các bước tạo hình, tráng men sẽ được nung dưới nhiệt độ 1.300 độ C. Đất sét kết lại với nhau thành một khối chắc chắn, cứng cáp và đưa vào sử dụng.

    Màu ngói đất nung: Ngói đất nung thường có có màu đỏ tươi truyền thống. Ngoài ra, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng thì ngói đất nung được bổ sung thêm rất nhiều màu sắc: Màu đỏ tươi, màu nâu đen, màu đỏ đậm, màu xanh đồng, xanh cổ vịt.v.v.v.

Ngói đất nung nếu chia đơn giản sẽ bao gồm 2 loại là: ngói tráng men và ngói không tráng men. Mỗi loại ngói có tính năng và ưu điểm riêng phù hợp với từng lối kiến trúc khác nhau.

    Ngói đất nung không tráng men: Thường trông rất truyền thống với màu ngói đỏ tươi nên được sử dụng cho các kiến trúc đình, chùa, đền miếu. Loại ngói này có chi phí thấp hơn so với các loại ngói khác.
    Ngói đất nung có tráng men: Hiện được sử dụng rất phổ biến. Nó sử dụng cho nhiều loại kiến trúc từ hiện đại đến cổ điển. Ưu điểm của ngói chính là yếu tố thẩm mỹ cao, sang trọng và không bị bám rêu.

1.1. Ưu điểm của ngói đất nung

Yếu tố quan trọng để ngói đất nung truyền thống tồn tại trong suốt hàng ngàn năm nay chính là bởi đặc tính ưu việt.
    Ngói không thấm nước và vô cùng bền vượt mọi thời gian: Bởi, ngói đất nung được làm từ đất sét và được nung ở nhiệt độ rất cao, giúp ngói cứng, không thấm nước và chịu được trời mưa. Ngói đất nung có thể tồn tại trong thời gian hơn 100 năm mà hầu như không cần phải bảo trì. Thậm chí, ngói cũ cũng vẫn có thể tái sử dụng để lợp mái khác
    Ngói đất nung thường có màu đỏ tươi – một màu sáng: Nó giúp phản xạ ánh sáng tốt do đó hạn chế tối đa việc hấp thụ nhiệt. Giúp nhà lợp ngói mát hơn tới 20 độ C so với những loại ngói có màu tối. Vì vậy, ngói đất nung rất tốt khi lợp nhà sẽ trở nên mát mẻ hơn. Giúp tiết kiệm được một khoản chi phí cho điều hòa, quạt mát.
    Ngói đất nung có thường rất vững chắc: Ngói đất nung truyền thống khi kết lại với nhau sẽ tạo ra khối lượng nặng, giúp tạo khung mái và tường vững chắc hơn.

1.2. Nhược điểm của ngói đất nung

Mặc dù có rất nhiều ưu điểm nổi bật tuy nhiên ngói đất nung cũng vẫn còn một số hạn chế như
 Ngói rất dễ vỡ: Nên quá trình thi công mất nhiều thời gian và đòi hỏi những thợ có kỹ thuật và kinh nghiệm cao.
    Ngói đất nung tương đối nặng: Chính vì vậy không phù hợp với những mái nhà có độ dốc thấp.

Bên cạnh đó, trước khi lợp mái cần chuẩn bị rất kỹ càng. Cách lợp ngói đất nung cũng phải được thực hiện thợ lành nghề. Ngói được lợp chuẩn thì khả năng chịu đựng các thiên tai, thời tiết khắc nghiệt mới có thể đảm bảo.

2. Quy trình sản xuất gạch ngói đất sét nung  

Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu và xử lý pha chế đất
Nguyên liệu đất sét và cao lanh cần được lựa chọn loại tốt từ những nơi  như Quảng Ninh, Phú Thọ hoặc một số vùng trung du miền núi mang về.

Sau quá trình chế biến, đất phải vừa dẻo, vừa trắng để còn làm gốm. Khi pha chế đất, tùy từng loại ngói mà người ta cho nhiều hoặc ít cao lanh ở mức độ khác nhau.
Bước 2: Tạo hình cho ngói

Người nghệ nhân có thể tạo hình cho ngói đất nung truyền thống bằng cách định hình sẵn trong khuôn. Sản phẩm được làm bằng khuôn giờ đây khá phổ biến vì cho năng suất cao và sản phẩm rất đều tay.

Tuy nhiên, để cho ra các mẫu ngói đất sét nung sắc nét, khâu chế tạo khuôn cũng đặc biệt quan trọng.
Bước 3: Tiện sửa và chuốt lại sản phẩm.

Sau khi được phơi sấy với độ ẩm tùy chủng loại, các nghệ nhân sẽ tiến hành sửa và chuốt lại sản phẩm.

Ngói đất nung sẽ được lau chùi thật sạch, nhẵn nhụi để không còn khớp của khuôn. Nếu còn sắc cạnh hay chưa đẹp như mong muốn sẽ được sửa chữa và chuốt lại để sản phẩm được hoàn thiện nhất.
Bước 4: Làm sạch hàng thô

Sau khi tiện chuốt lại sản phẩm thì ngói sẽ được rửa qua nước sạch để tránh hoàn toàn các chất, bụi bẩn bám lên sản phẩm. Hàng thô sau khi làm sạch được chuyển sang công đoạn tiếp theo.

Bước 5: Tráng men

Khi sản phẩm đã hoàn thiện, các nghệ nhân sẽ tiến hành tráng men. Kỹ thuật tráng men cũng có nhiều phương pháp như:

    – Nhúng men
    – Phun men
    – Dội men.

Khó nhất là quay men và đúc men để tạo ra những loại gốm tráng men hoàn thiện.

Bên cạnh đó, việc tạo ra một lớp men đều bóng cũng là bí quyết riêng của mỗi nghệ nhân khi thực hiện và phải trải qua rất nhiều năm kinh nghiệm mỗi người mới có những bí quyết riêng đó.
Bước 6: Đưa ngói vào lò nung

Quá trình nung thực hiện trong nhiệt độ 1300 độ và thường do chủ lò thực hiện vì nó đòi hỏi kinh nghiệm và những công đoạn rất khắt khe. Ngói đất sét nung sau khi ra lò được để nguội và cất giữ ở kho cẩn thận.

Quá trình sản xuất gạch ngói đất sét nung trải qua chủ yếu 6 công đoạn trên. Tùy vào mỗi loại ngói mà có thể loại bỏ 1 hoặc vài bước.